![smile :)](./images/smilies/icon_e_smile.gif)
![smile :)](./images/smilies/icon_e_smile.gif)
![smile :)](./images/smilies/icon_e_smile.gif)
Akwarium
- przedzielona szybami czêœÌ newsroomu, w której pracuje szef dzia³u informacji.
Analiza
- forma publicystyczna s³u¿¹ca objaœnianiu i komentowaniu czytelnikowi kulis i znaczenia wydarzeù opisywanych na kolumnach newsowych oraz do wyra¿ania o nich stosunku. Teoretycznie komentarz redakcyjny przygotowuj¹ doœwiadczeni dziennikarze redakcji, w praktyce bywa ju¿ ró¿nie.
Animacja
- inaczej b³¹d monta¿owy; polega na przedstawieniu widoku (osoby) najpierw w total planie lub œrednim planie, a nastêpnie w takim samym planie, lecz z nieco innej strony. Poprawnie zbli¿enie powinno byÌ poprzedzone planem total lub planem œrednim.
Antena
- program stacji; 2. (w radiu) od chwili komunikatu g³osowego w s³uchawce dziennikarz ponosi prawna odpowiedzialnoœÌ za to, co zostanie przez niego wypowiedziane; 3. urz¹dzenie do wysy³ania lub (i) odbierania fal elektromagnetycznych (radiowych) stanowi¹ce czêœÌ sk³adow¹ ka¿dego systemu radiokomunikacyjnego. Najprostsz¹ anten¹ jest dipol (antena dipolowa) sk³adaj¹ca siê z 2 przewodów jednakowej d³ugoœci po³¹czonych symetrycznie z nadajnikiem (odbiornikiem).
Antyczo³ówka
- inaczej ty³ówka; element koùcz¹cy program, zwykle znajduj¹ siê w nim napisy informuj¹ce o aktorach programu.
ArtykuÂł
- (³aciùskie articulus - wstêp, punkt, czêœÌ), publicystyczna wypowiedŸ na tematy polityczne, socjologiczne, naukowe i kulturalne, w której autor podporz¹dkuje sens postawionej we wstêpie tezie (lub tezom); artyku³ nie narzuca regu³, nie ma œciœle okreœlonych wyznaczników gatunku; pozostawia wiele swobody, je¿eli chodzi o kompozycjê.
Atrybut
- wskazĂłwka dla czytelnika, sÂłuchacza, widza, ktĂłra informuje o pochodzeniu informacji. Informacja nie posiadajÂąca atrybutu jest plotkÂą i nie nadaje siĂŞ do publikacji jako news. W przypadku zagwarantowanej anonimowoÂści dla ÂźrĂłdÂła, wĂłwczas uÂżywa siĂŞ popularnego zwrotu "jak siĂŞ dowiedzieliÂśmy w...".
Autoryzacja
- narzucona przez ustawĂŞ "Prawo Prasowe"; polega na kaÂżdorazowym okazywaniu gotowego tekstu wywiadu rozmĂłwcy przed publikacjÂą w czasopiÂśmie lub gazecie codziennej. Autoryzacja obowiÂązuje praktycznie tylko w Polsce. Zwyczaj nieznany w krajach zachodnioeuropejskich i Ameryce.
Balkonik
- inaczej nadtytuÂł; zwykle umoÂżliwia redaktorowi nadanie artykuÂłowi bardziej dowcipnego, a tym samym mniej dosÂłownego i metaforycznego tytuÂłu. W nadtytule artykuÂłu w czasopiÂśmie gospodarczym pisze siĂŞ, w jakiej branÂży, albo jakiego problemu dotyczy artykuÂł.
Belka
- kolorowy pasek drukowany zwyczajowo u gĂłry kolumny, na ktĂłrym napisana jest nazwa sekcji, dziaÂłu gazety, czy hasÂła raportu. Jej zadaniem jest uÂłatwienie czytelnikowi nawigacji po czasopiÂśmie (dzienniku).
BiaÂła
- zapowiedÂź do materiaÂłu. Nazwa pochodzi z czasĂłw, gdy materiaÂły odczytywane byÂły z kartek papieru - zapowiedzi tekstĂłw pisane byÂły na papierze biaÂłym, zasadniczy materiaÂł - na zielonych.
Blacha
- potocznie kolumna lub szpalta gazety; 2. karta magnetyczna, ktĂłra umoÂżliwia dziennikarzowi (redaktorowi) wejÂście do studia, albo pokoju montaÂżowego.
Bloczek
- kilka materia³ów maksymalnie skróconych, zbitych w jedn¹ ca³oœÌ.
Bombka
- inaczej head-line
Broker informacji
- (inaczej infobroker), osoba, ktĂłra za opÂłatÂą wyszukuje i udostĂŞpnia informacjĂŞ. ZawĂłd powstaÂł w wyniku specjalizacji bibliotekoznawstwa i rozwoju technik przesyÂłu i transmisji informacji.
Brud
- (w radiu) zbĂŞdne dÂźwiĂŞki takie jak kaszlniĂŞcia, chrzÂąkniĂŞcia, dÂźwiĂŞki typu: yyyy, aaa...
Brum
- (w radiu) techniczne zak³ócenie nagrania
Cover story
- to g³ówny temat przewodni gazety o budowie magazynowej, a wiêc tygodnika, miesiêcznika, dwumiesiêcznika etc. Dla takiej gazety to byÌ albo nie byÌ.
CzerĂą
- przejÂście miĂŞdzy dwoma planami poprzez wstawienie czerni. Daje to w konsekwencji efekt dramatyzmu.
Czo³ówka
- g³ówny temat wydania. W dziennikach wybór tematu jest najwa¿niejszy, gdy¿ to on decyduje o tym, czy czytelnik kupi gazetê, czy te¿ nie. W telewizji g³ówny temat serwisu informacyjnego; w telewizji: inaczej forszpan lub head-line; rozpoczynaj¹cy fragment programu - zwykle po³¹czony z dynamicznym przejœciem z czo³ówki (z nazw¹ programu) w materia³, który zawiera trzy - cztery g³ówne tematy poruszane w bie¿¹cym wydaniu np. serwisu informacyjnego.
Czytelnictwo
- wyraÂżany w procentach wskaÂźnik mĂłwiÂący o procentowej iloÂści osĂłb deklarujÂących kontakt z danym tytuÂłem w okresie badawczym. Na podstawie tych danych agencje reklamowe i tzw. domy mediowe decydujÂą u kogo wykupiÂą miejsce na reklamĂŞ.
Deadline
- nieprzekraczalny dla dziennikarza termin oddania materia³ów. W dziennikach pierwsze deadline'y pojawiaj¹ siê wczesnym popo³udniem, ostatnie póŸnym wieczorem. W tygodnikach i magazynach bywa ró¿nie.
Depeszowiec
- dziennikarz pracuj¹cy w redakcji, którego zadaniem jest œledzenie agencji informacyjnych i na ich podstawie redagowaniem tekstu serwisu informacyjnego (w radiu), b¹dŸ prasowego (w dziennikach). Dziennikarze uwa¿aj¹ to za najciê¿sz¹ pracê z uwagi na doœÌ d³ugie dy¿ury. W radiu przygotowuje i czyta serwisy informacyjne.
On the record
- informacja podana w sposĂłb jawny przez ÂźrĂłdÂło (tzw. do protokoÂłu) - podczas publikacji moÂżna wprost podaĂŚ imiĂŞ i nazwisko osoby udzielajÂącej informacji.
Dogaducha
- (inaczej zejÂściĂłwka), sÂłowa wypowiadane tuÂż po emisji materiaÂłu przez prowadzÂącego, a nawiÂązujÂące do wyemitowanego materiaÂłu.
Dojazd
- potocznie trasa, jakÂą pokonuje kamera telewizyjna z punktu A do punktu B.
Dokumentalista
- (w ang. researcher), osoba pomagajÂąca dziennikarzom w zbieraniu informacji - szczegĂłlnie archiwalnych. DokumentaliÂści zwykle pracujÂą w duÂżych redakcjach, gdyÂż ich zatrudnienie jest rĂłwnoznaczne ze wzrostem kosztĂłw dla wydawcy. W maÂłych redakcjach funkcjĂŞ tÂą sprawujÂą sami dziennikarze.
Dossier
- (z franc.) komplet dokumentĂłw, akt dotyczÂących jakiejÂś sprawy lub osoby; inaczej teczka z dokumentami.
Dziupla
- miejsce w redakcji (studiu), w którym nagrywane s¹ np. zapowiedzi materia³ów, i same teksty (materia³y).
Efekt
- naturalny dÂźwiĂŞk bĂŞdÂący czĂŞÂściÂą materiaÂłu. Do efektu zaliczamy np. trzaÂśniĂŞcie drzwiami, padajÂący deszcz etc.
Esej
- (franc. essai - próba) to wypowiedŸ o tematyce literackiej, publicystycznej lub filozoficznej, wyró¿niaj¹ca siê swobodnym, osobistym tonem oraz dba³oœci¹ o formê; od rozprawy (wypowiedzi naukowej lub filozoficznej prezentuj¹cej wyczerpuj¹co materia³ dowodowy) esej ró¿ni siê wiêksz¹ elastycznoœci¹ formy, siêganiem po œrodki literackie (np. metaforê, obraz, luŸn¹ kompozycje, tok skojarzeniowy) oraz tym, ¿e nie d¹¿y do pe³nej syntezy, lecz wyra¿a refleksje autora; stwarza iluzje szczeroœci. Esej jest szkicem filozoficznym, naukowym, publicystycznym, krytycznym. Dba³oœÌ o piêkny i oryginalny sposób przekazu. W wywodzie myœlowym, oprócz zwi¹zków logicznych wystêpuj¹ tak¿e nieskrêpowane rygorami naukowymi skojarzenia. Wystêpuj¹ tak¿e b³yskotliwe aforyzmy, elementy liryczno-refleksyjne. Obok zwyk³ych zdaù wystêpuj¹ obrazy poetyckie.
Evergreen
- (ang.: dos³. zawsze zielony) materia³, który mo¿e zostaÌ wyemitowany w dowolnym czasie ze wzglêdu na jego ponadczasowoœÌ. Stanowi¹ wype³nienie czasu antenowego przeznaczonego na serwis informacyjny.
Felieton
- krótki utwór beletrystyczny lub popularnonaukowy. Artyku³ dziennikarski, poruszaj¹cy w lekkiej formie ró¿ne problemy ¿ycia codziennego, polityki itp.
Figura
- potocznie trudny dziennik (najczêœciej on-location) albo trudny fragment programu - chodzi oczywiœcie o doœÌ skomplikowany i trudny proces realizacji.
Flash
- popularny program komputerowy s³u¿¹cy dziennikarzom do jednoczesnego œledzenia doniesieù agencji informacyjnych i redagowania dzienników; 2. krótki, najwy¿ej kilkuminutowy serwis informacyjny w radiu i telewizji zbudowany z kilku newsów opisanych w kilku zdaniach. W ró¿nych redakcjach ró¿nie traktowany.
Font
- (z ang. czcionka), czcionka komputerowa. Czcionki dzielimy na dwie podgrupy: jednoelementowe, tzw. szeryfowe (fonty zwieùczone na koùcach ma³ymi poprzeczkami) - wykorzystywane do druku tekstu g³ównego i jednoelementowe - stosowane w ramkach i innych krótkich formach.
Forszpan
- inaczej head-line lub czo³ówka, rozpoczynaj¹cy fragment programu - zwykle po³¹czony z dynamicznym przejœciem z czo³ówki (z nazw¹ programu) w materia³, który zawiera trzy - cztery g³ówne tematy poruszane w bie¿¹cym wydaniu np. serwisu informacyjnego.
Fotoedytor
- pracownik redakcji, wydawnictwa zajmujÂący siĂŞ zamawianiem i dobieraniem fotografii do wydania gazety. Odpowiedzialny za wybĂłr kluczowych zdjĂŞĂŚ do wydania, organizuje sesje zdjĂŞciowe, na ktĂłrych powstajÂą zdjĂŞcia okÂładkowe i otwierajÂące.
FotoreportaÂż
- podgatunek reporta¿u ró¿ni¹cy siê od podstawowej formy sposobem zapisu relacji - tutaj za pomoc¹ zdjêÌ (fotografii)
Fotoreporter
- dziennikarz zbierajÂący i opracowujÂący aktualne wiadomoÂści w postaci zdjĂŞĂŚ. Periodyki takie jak miesiĂŞcznik etc. rzadziej zatrudniajÂą tego typu dziennikarza, gdyÂż taniej jest zakupiĂŚ zdjĂŞcie w agencji fotograficznej.